Rotterdam Cultural Histories #23: Onder zes meter zand: De verdwijning van natuurgebied De Beer
zaterdag 4 maart — zondag 25 juni 2023
In de Rotterdamse haven, waar nu de BP-raffinaderij en de erts- en kolenopslag liggen, was ooit een groot natuurgebied, De Beer. Op een zandplaat, ontstaan bij de aanleg van de Nieuwe Waterweg rond 1865, had zich een grillig duingebied van 1300 hectare gevormd dat uitgroeide tot een vogelparadijs.
De ontwikkeling van de Europoort eind jaren ’50, begin jaren ’60, betekende het einde voor dit natuurreservaat. Het werd in 1964, tijdens het broedseizoen, met autobanden en olie weggebrand. Ook de dorpen Blankenburg en Nieuwesluis werden met de grond gelijkgemaakt en begraven onder zand, om plaats te maken voor industrie.
Protest was er nauwelijks en werd niet gehoord. Het onbetwiste primaat lag bij de groei van de haveneconomie. Groeiende welvaart zou vanzelf tot meer welzijn leiden, was destijds de gedachte. Wel werd de belofte gedaan dat de verdwijning van De Beer zou worden ‘gecompenseerd’. Dat is nooit gebeurd.
In hun documentaire ‘Onder zes meter zand’ onderzoeken kunstenaars Noëlle Ingeveldt en Juriaan van Berkel van Studio Berkveldt hoe het Havenbedrijf en de Gemeente Rotterdam destijds hebben gehandeld, en wat de gevolgen waren van de vernietiging van De Beer.
Historicus Ed Buijsman deelt documenten die hij over die tijd verzamelde tijdens zijn onderzoek naar de geschiedenis naar natuurmonument De Beer.
Rotterdam Cultural Histories, een samenwerking tussen TENT en Kunstinstituut Melly, onderzoekt onze gemeenschappelijke wortels in Rotterdam. Deze editie werd samengesteld door TENT.
