The End of Money is een groepstentoonstelling over tijd en waarde. De tentoonstelling en de begeleidende publicatie reflecteren op de angst, hoop en verwachtingen die gepaard gaan met het einde van geld en het onheilspellende gevolg daarvan: het verdwijnen van een absolute waardestandaard.
Wat voor beperkingen legt de economie op aan onze verbeelding en hoe is deze gezamenlijke verbeelding verantwoordelijk voor de totstandkoming van onze huidige economie? The End of Money richt zich op de vele relaties tussen cultuur en economie die zouden kunnen of moeten bestaan. Aan dit project ligt het utopische idee ten grondslag dat in een wereld zonder geld – een wereld waarin we ons geld zelfs niet meer herinneren – andere waarden kunnen opkomen, waardoor nieuwe sociale verbanden en een andere relatie tot tijd kunnen ontstaan.
Tijd is geld, zei Benjamin Franklin. Volgens Marshall McLuhans formulering van deze uitspraak is geld ‘opgeslagen tijd’. Met deze variant wilde McLuhan zeggen dat, sinds met de Industriële Revolutie het klokken van arbeid gewoon werd, tijd metakoopwaar is geworden die uiteindelijk en in wezen in geld verhandeld wordt. De tijd van de arbeid, maar niet noodzakelijkerwijs – zoals Franklin het had gewild – de tijd van de arbeider.
De werken in The End of Money variëren van beschouwingen over de willekeurige manier waarop waarde aan dingen wordt toegekend, zoals in Zachary Formwalts video At Face Value (2008), waarin een postzegelverzameling als gelegenheid wordt genomen om de historische waardering van postzegels als valuta te onderzoeken, tot onderzoeken naar het absolute verlies van representatieve waarde, zoals in Christodoulos Panayiotou’s 2008 (2008), een monumentale stapel verscheurde Grieks-Cypriotische ponden, die de kunstenaar allemaal in zijn bezit kreeg toen Grieks Cyprus overging op de euro. Andere werken leggen de nadruk op tijd, die in onze door efficiëntie geobsedeerde kapitalistische cultuur een blijvend correlaat van geld is: Maha Maamouns korte video 2026 (2010) onderzoekt de grenzen van de tijdsverbeelding door te laten zien hoe verbeelding van de toekomst onmogelijk is doordat de geest zich te zeer met het heden indentificeert; of Toril Johannessens grafieken, die de relatie tussen tijd en geschiedenis kwantificeren, waardoor de geschiedenis anders kan worden opgevat of zelfs van karakter verandert. Ook is er Fischli & Weiss’ Sichtbare Welt (1987-2000), een serie foto’s genomen door de kunstenaars tijdens hun reizen over de wereld, die een kritische parallel trekt tussen waarden- en representatiesystemen.
Publicatie
Juan A. Gaitán stelde de begeleidende digitale publicatie samen met bijdragen van onder anderen Dessislava Dimova, Donatien Grau, Dieter Roelstraete en Carolina Sanín. Zij zijn gevraagd om in hun eigen medium – fictie, kunstgeschiedenis, filosofie of kritiek – na te denken over het thema en hun eigen expertiseterrein te vormen, of dat nu ‘wetenschappelijk’ of ‘ongegrond’ is. De publicatie omvat ook documentatie van de tentoonstelling.
Taal: Engels
ISBN: 978-90-73362-98-7
Nevenprogramma
Filmvertoning: Een selectie historische en hedendaagse films over geld en tijd wordt vertoond op zondag 26 juni 2011 (van 12 tot 18 uur) in Witte de With. Georganiseerd door Juan A. Gaitán en Mariska Oosterloo.
Time/Bank: Tijdens de tentoonstelling The End of Money accepteert With de With Time/Banks hour-notes, ontworpen door Lawrence Weiner.
Time/Bank is een e-fluxproject: www.e-flux.com/timebank.
