Art In The Age Of…Asymmetrical Warfare

De Tweede Wereldoorlog begon met een charge te paard en eindigde met de atoombom; ook nu is de escalerende technische ontwikkeling van moordmachines nog steeds een feit. Art In The Age Of…Asymmetrical Warfare is het derde en laatste deel van de Art In The Age Of… serie, die de kunstproductie in de 21e eeuw onderzoekt. Deze tentoonstelling houdt de vaak ongelijke verdeling van actuele, hybride vormen van oorlogsvoering tegen het licht. Oorlog is van alle tijden, maar de arena waarin de oorlogsvoering plaatsvindt, heeft zich van de zogenaamde ‘realiteit’ naar het ‘virtuele’ verplaatst. Harde machtsverhoudingen worden nog steeds van man tot man, hand-tot-hand bevochten, maar ook worden op afstand bestuurbare wapens en andere vormen van digitale agressie uitgezonden via cyberaanvallen en social media propaganda. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze nieuwe strategieën hun eigen representatievormen in het leven hebben geroepen, waarin motivatie en informatie minstens zo zwaar wegen als traditionele militaire superioriteit. Waar het nu om draait is niet een veranderd beeld van de oorlog, maar eerder een nieuwe oorlog om de beeldvorming. Art In The Age Of…Asymmetrical Warfare vraagt dan ook: welke rol speelt de kunstenaar wanneer deze zich in dit web begeeft en zo de motor van hedendaagse conflicten probeert bloot te leggen?

In aanvulling op de kunstwerken bevat de tentoonstelling ook zaken als een digitaal scherm waarop real-time cyberaanvallen te volgen zijn over de hele wereld, evenals een geanimeerde kaart van de internationale wapenhandel.

Als laatste deel in de driedelige serie toont deze tentoonstelling drie artistieke posities van de vorige show Art In The Age Of…Planetary Computation. Werken van Trevor Paglen en Navine G. Khan-Dossos blijven te zien, terwijl kunstenaar John Gerrard een nieuw duo van digitale simulaties presenteert. Deze overlap contextualiseert de werken opnieuw en verkent de relatie tussen digitale data en conflicten.

Abbas Akhavan’s blauwe schild, gesneden uit een van Witte de With’s muren, markeert het kunstcentrum als cultureel erfgoed dat beschermd moet worden tegen luchtbombardementen. Sven Augustijnen brengt de geschiedenis van het Belgische F.A.L. geweer in kaart aan de hand van de verschijning van het geweer in de oorlogsverslaggeving van het blad Paris Match uit de jaren 1970. Om overheidscensuur aan het licht te brengen gebruikt James Bridle Fraunhofer Lines (spectrografen) om te tonen hoeveel informatie over de neergestorte vlucht 17 van Malaysia Airlines onlangs is achtergehouden door de Nederlandse overheid. De procesmatig ontstane schilderijen van Navine G. Khan-Dossos zijn gebaseerd op actuele nieuwsberichten over Daesh’s (ook wel Islamitische Staat, IS) executies, verhalen van vrouwelijke jihadisten en verwante ‘War on Terror’ propaganda. John Gerrard‘s simulaties verbeelden de logistiek en tactiek van de Amerikaanse troepen door een 3D rendering van een onmogelijke militaire oefening in een buitenlandse Djibouti basis. Als een code wordt de evolutie van de architectuur van Amerikaanse ambassades (1967-85) ontcijferd door Terence Gower, om zo de ontwikkeling van de buitenlandse betrekkingen van het land te decoderen. Glenn Kaino neemt een verwant thema door met stalen panelen de gevel van het voormalige Amerikaanse ambassade in Syrië na te bootsen, vol met de littekens van straatprotesten. Civiele en militaire wapens ontmoeten elkaar in Nida Sinnokrot‘s Rubber-Coated Rock, All-Stars 02, die bestaat uit handgemaakte projectielen die verdacht veel lijken op de rubberen kogels van het Israëlische leger. Trevor Paglen en Jacob Appelbaum’s Autonomy’s Cube is een werkende server binnen het Tor netwerk, een gecodeerd online kanaal dat anonieme communicatie over het Internet mogelijk maakt, om zo surveillance door overheden te ontduiken. Ook Thomson & Craighead onderzoeken de verspreiding van Internet-gebaseerde citizen journalism en andere vormen van sociale-media door in een film essay de metadata van oorlogsbeelden op Flickr te tonen en daarmee de oorsprong van elk beeld te onthullen. Het nut van de oorlogsfotoreportage wordt kritisch bekeken door Broomberg & Chanarin, die in Afghanistan een enorme rol fotografisch papier belichtten op de dag waarop er geen soldaat werd gedood. Om de fysieke tol van leven onder de constante dreiging van terreur te meten, simuleert de installatie Uneasy Listening van Susan Schuppli & Tom Tlalim het onheilspellende geluid van een MQ-1 Predator drone. Mohammad Salemy brengt fragmenten van tv-uitzendingen van 9/11 bij elkaar en toont zo hoe een complexe geopolitieke gebeurtenis teruggebracht werd tot een mediaspektakel. Het kapen van mediabestanden komt ook terug in Kaping Thatchergate, een gesprek tussen Margret Thatcher en Ronald Reagan dat in de nasleep van de Falklandoorlog werd verspreid door de anarcho-punkband Crass. De definitie van oorlog breidt zich verder uit met José Antonio Vega Macotela’s Murmurs, die de bezoeker op zijn knieën brengt om codes te ontcijferen waarmee gedetineerde Mexicaanse drugskoeriers in het geheim communiceren.

Naast de prestaties door kunstenaars, is er een onderzoek blog gecreëerd. Deze blog volgt de ontwikkelingen van de Art In The Age Of… tentoonstellingen in 2015 en fungeert als een visueel naslagwerk rondom de thema’s van de kunstwerken: http://artintheageof15.tumblr.com.

Art In The Age Of…Asymmetrical Warfare is het derde en laatste deel uit Art In The Age Of…, een driedelige presentatieserie die de kunstproductie in de 21e eeuw onderzoekt. Art In The Age Of… loopt gedurende 2015, startend in januari met Art In The Age Of…Energy and Raw Material (23 januari – 3 mei 2015) en opgevolgd door Art In The Age Of…Planetary Computation (22 mei – 16 augustus 2015).